Een straatnaam is meer dan alleen de bordjes die aangeven waar je je bevindt. Iedere straatnaam heeft zijn eigen betekenis en geschiedenis.
Zo ook onze Berkenlaan. Na wat onderzoek her en der ben ik op de volgende wetenswaardigheden gestoten, m.a.w. leuke weetjes en dus typische onbruikbare kennis;-).
Dit is nog meer een beginnetje, zoals je wel zult opmerken, maar ik hoop hier langzamerhand een boeiend stukje achtergrondinformatie op te bouwen. Als je nog aanvullende tips hebt, dan houd ik me van harte aanbevolen via e-mail
Ik heb al even rondgesnuffeld op het web, heb nog niet ergens een verklaring kunnen vinden voor de naam van onze straat. Wat ik vrees is ten eerste dat de naam zo ontzettend kraakhelder is dat er geen mooie historische wetenswaardigheden aan ten grondslag liggen, zoals bijvoorbeeld bij een, euh noems eens wat ... 'prof. dr. d.g.h.j. Kasdteurlaan'. Ten tweede, is er zeer waarschijnlijk sprake geweest van een absolute non-creatieve dag van de betreffende wethouder toen hem bekend werd gemaakt dat ie voor het naar huis gaan nog wel even de straatnamen voor Kortland moest doorfaxen naar de bouwcommissie;-( (ik zal trouwens nog even verder gaan met mijn research hopende op een prachtige anekdote o.i.d.)
Tja, een nogal gewone naam. Misschien wel, maar als je nu eens de latijnse naam neemt, dan klinkt onze laan al een stukje anders: Betula pendula. En als je je nog eens verder verdiept in de berk, dan blijkt het best wel iets om trots op te zijn.
Het schijnt dat de berk ook een geneeskundige waarde heeft. De Berk is voor de mens door de eeuwen heen leverancier geweest van vele producten. In de 12e eeuw ontdekte Hildegart van Bingen de wondhelende werking van de bloemen. Tegenwoordig worden ook het blad, de bast, de knoppen en het sap uit de stam voor verschillende doeleinden gebruikt. Zo zorgt Berkeblad voor een goede vochtbalans en een goede doorspoeling van de urinewegen.
De berk bevat namelijk als werkzame bestanddelen onder meer saponine, looistof, etherische olie en hars. De saponinen, welke voornamelijk huizen in de jonge bladeren, kan men innemen tegen nierontsteking of andere kwalen (alleen op doktersadvies lijkt me hier een nuttige aanvulling, maar ik wil berkenboombezitters hier toch waarschuwen om goed op hun boompjes en blaadjes te passen!). Het is een mild en goedwerkend diureticum zonder daarbij enige prikkelwerking op het nierweefsel uit te oefenen. Doordat er geen enkele irritatie van het nierweefsel plaatsvindt, is Betula goed toe te passen bij nefrose en nefritis. Ook zwellingen, zoals die kunnen optreden bij rheumatische ziekten, reageren gunstig door de uitmuntende uitscheidende werking.
Tevens lees ik dat het hout is vrij zacht is en gemakkelijk is te bewerken (dus het mysterie van de verdwenen berken en de daarop volgende verbouwingen is hierbij ook opgelost!) Het hout schijnt zelfs te worden gebruikt voor papierfabricage, meubels (veel in Scandinavië), parket, speelgoed, kleine gereedschappen, klompen, ski's, triplex, ...etc.
Als klap op de vuurkorf blijkt het zelfs uitstekend brandhoud te zijn dat zelfs nat te verstoken is. Gezien het aantal dubbele schoorstenen en aantal vuurkorven is dit bij velen reeds bekend.
En, het berkensap is suikerachtig; men laat het gisten tot een alcoholische drank. Het kan ook gebruikt worden als zoetstof en haarwasmiddel. Ik voorzie een bloeiende kleinschalige (t)huisindustrie...
Tenslotte, hier nog enkele karakteristieken van 'onze' boom op een rijtje:
| Aard: | loofboom |
| Blad: | enkelvoudig blad |
| bladrand: dubbel gezaagd | |
| bladvorm: driehoekig - eirond | |
| nervatuur: veernervig | |
| Vrucht: | noot |
| Bloeiwijze: | in katjes |
...wordt vervolgd...en de oplettende lezertje onder ons hadden vast al op de achtergrond de berkenbast herkend, toch?...